Tại sao lại chọn nghề tâm lý, tham vấn trị liệu?

Chọn một nghề nghiệp là một quyết định vô cùng quan trọng, đặc biệt khi nghề đó không chỉ yêu cầu kỹ năng chuyên môn mà còn đụng chạm đến cảm xúc, tâm hồn và những giá trị sâu thẳm trong mỗi con người. Nghề tâm lý học, tham vấn trị liệu, không chỉ là một công việc mà là một hành trình tự nhận thức, một cuộc khám phá về con người, bản thân và người khác. Nhưng tại sao lại chọn nghề này? Động lực đằng sau sự lựa chọn ấy là gì, và liệu nó có phải là động cơ lành mạnh hay không? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần đi sâu vào chính bản thân mình.

Động cơ lành mạnh: Mong muốn giúp đỡ và chữa lành

Động cơ chính đáng và lành mạnh khi chọn nghề tâm lý, tham vấn trị liệu thường bắt nguồn từ mong muốn giúp đỡ người khác, đặc biệt là những người đang phải đối mặt với nỗi đau, khó khăn trong cuộc sống. Đó có thể là mong muốn chữa lành những vết thương tinh thần, giúp họ tìm lại được sự bình an, hy vọng và niềm tin vào bản thân.

Khi tôi nghĩ về lý do mình chọn nghề này, tôi tự hỏi: “Liệu tôi có thực sự muốn giúp đỡ người khác hay không?” Câu trả lời chính là một cảm giác sâu xa rằng tôi muốn làm người hỗ trợ, người đồng hành, giúp họ tìm thấy những khả năng tiềm ẩn của mình. Mỗi khi tôi nhìn thấy một người tìm lại được sự bình an, tự tin sau một cuộc tham vấn, đó là một khoảnh khắc quý giá mà tôi cảm nhận được ý nghĩa của nghề nghiệp này.

Động cơ lành mạnh là mong muốn cống hiến cho cộng đồng, giúp những người đang gặp khó khăn tâm lý có thể tìm ra phương pháp vượt qua những thử thách của cuộc sống. Điều này không chỉ giúp cải thiện cuộc sống của người khác mà còn giúp bản thân trưởng thành, hiểu biết hơn về tâm lý và thế giới xung quanh.

Động cơ không lành mạnh: Tự khẳng định bản thân, thoát khỏi chính mình

Tuy nhiên, không phải lúc nào động cơ tham vấn cũng hoàn toàn lành mạnh. Đôi khi, động cơ tham gia vào nghề nghiệp này có thể là sự phản ánh của những vấn đề chưa được giải quyết trong chính bản thân chúng ta. Một người chọn nghề tham vấn trị liệu có thể đang cố gắng tìm kiếm sự thỏa mãn những thiếu hụt tình cảm, những vết thương tâm lý chưa lành trong chính cuộc đời mình. Chẳng hạn, một người có thể vào nghề vì muốn cảm thấy mình quan trọng, cần thiết, để có thể nhận lại sự thừa nhận từ người khác.

Khi tôi tự đặt câu hỏi: “Liệu tôi có đang làm nghề này vì muốn chữa lành cho chính mình không?”, tôi nhận thấy rằng một phần trong tôi có thể bị cuốn vào sự thỏa mãn từ việc làm người giúp đỡ. Tôi muốn cảm thấy mình có giá trị qua sự công nhận từ những người mà tôi giúp đỡ. Đây là một động cơ không hoàn toàn lành mạnh vì nó bắt nguồn từ sự thiếu thốn bên trong mình, từ việc muốn được yêu thương, tôn trọng và thừa nhận.

Nếu động cơ tham vấn trị liệu xuất phát từ mong muốn chữa lành những vết thương của chính mình, đó có thể dẫn đến một sự mâu thuẫn trong công việc. Nếu chúng ta không hoàn toàn lành mạnh về tâm lý, chúng ta có thể vô tình chuyển tải những vấn đề, cảm xúc và sự thiếu ổn định của bản thân vào người tham vấn. Việc này không chỉ gây hại cho người đối diện mà còn khiến cho chúng ta không thể thực sự giúp họ. Trong trường hợp này, vai trò của người tham vấn trở thành một hình thức thoát khỏi chính bản thân mình chứ không phải là một hành trình chữa lành cho người khác.

Làm sao để tham vấn khi động cơ không lành mạnh?

Khi động cơ không lành mạnh, việc tham vấn trở nên khó khăn và có thể không hiệu quả. Tham vấn không phải chỉ là việc chia sẻ những lời khuyên hay chỉ đơn giản là đưa ra giải pháp. Nó là một quá trình mà trong đó người tham vấn phải hoàn toàn đứng ngoài cảm xúc cá nhân và không để những vấn đề của bản thân chi phối. Nếu động cơ không lành mạnh, người tham vấn có thể gặp khó khăn trong việc duy trì sự khách quan, tập trung vào người tham gia mà không để bản thân bị cuốn vào câu chuyện của họ.

Để tham vấn một cách hiệu quả và lành mạnh, người tham vấn cần phải có sự nhận thức sâu sắc về bản thân, hiểu rõ động cơ của mình, và liên tục kiểm tra xem liệu động cơ đó có phải là vì muốn giúp đỡ người khác hay chỉ vì nhu cầu cá nhân. Cần phải có một quá trình tự soi chiếu, đôi khi là một cuộc hành trình dài để chữa lành những vấn đề nội tâm, đồng thời phát triển khả năng đồng cảm và lắng nghe mà không để những yếu tố cá nhân xen vào.

 Xem thêm: Tham vấn trị liệu là gì?

Kết luận

Chọn nghề tâm lý và tham vấn trị liệu không phải là một quyết định đơn giản. Động cơ đằng sau sự lựa chọn này có thể vô cùng đa dạng, và để theo đuổi nghề này một cách bền vững, chúng ta cần hiểu rõ về chính mình. Động cơ lành mạnh sẽ giúp chúng ta không chỉ giúp đỡ người khác mà còn giúp chính bản thân trưởng thành hơn, trong khi động cơ không lành mạnh có thể làm cản trở quá trình phát triển nghề nghiệp và sự giúp đỡ thực sự đối với người khác. Do đó, việc nhận diện và hiểu rõ động cơ của mình là rất quan trọng, vì chỉ khi ta hiểu sâu về lý do tại sao chọn nghề này, ta mới có thể theo đuổi nó với sự đam mê, tận tâm và hiệu quả nhất.