Bé Thấy, Bé Làm

 Một buổi sáng chủ nhật, anh Nam đứng trước gương cạo râu. Anh thoáng thấy con trai ba tuổi của mình lén lấy bàn chải đánh răng, miệng mím lại đầy tập trung, bắt chước từng động tác cạo râu của bố. Khung cảnh đó khiến anh mỉm cười “bé thấy, bé làm” thật đáng yêu biết bao. Từ việc mang đôi giày quá khổ của mẹ, giả vờ gọi điện thoại, đến bắt chước cách bố lái xe hay tưới cây, trẻ nhỏ luôn quan sát và sao chép thế giới của người lớn một cách tự nhiên.

Đằng sau những bắt chước ngộ nghĩnh ấy chính là một chiếc chìa khóa vàng mở ra cánh cửa học hỏi cho trẻ. Bài viết này sẽ cùng cha mẹ, thầy cô và những người làm công tác chăm sóc trẻ khám phá vì sao hành vi bắt chước lại quan trọng đến vậy đối với sự phát triển tâm lý, hành vi và xã hội của trẻ nhỏ.

Bản Năng “Bắt Chước” – Chiếc Gương Kỳ Diệu Của Não Bộ Trẻ Thơ

Ngay từ khi mới chào đời, trẻ em đã được “lập trình” để quan sát và mô phỏng người khác. Các nhà tâm lý học phát triển cho rằng khả năng bắt chước phi thường chính là câu trả lời cho việc vì sao trẻ nhỏ học được vô vàn điều mới nhanh đến vậy. Bé học cách mỉm cười, hóng chuyện bằng cách nhìn gương mặt mẹ cha; bé ê a tập nói bằng cách nghe và lặp lại âm thanh xung quanh. Bộ não trẻ sơ sinh như một tấm bọt biển hút lấy mọi hình ảnh, âm thanh và cử chỉ mà bé bắt gặp. Mọi phụ huynh hẳn đã có lần sửng sốt khi nghe con bập bẹ lại một từ khó hay tái hiện một hành động mà bé nhìn thấy từ nhiều ngày trước. Những khoảnh khắc đó không chỉ đáng yêu, chúng chứng minh rằng bắt chước chính là bản năng học hỏi cơ bản nhất của trẻ về bản thân và thế giới xung quanh.

Các nghiên cứu dài hạn cũng cho thấy mức độ trẻ hay bắt chước trong hai năm đầu đời có liên hệ mật thiết với sự phát triển ngôn ngữ và kỹ năng xã hội về sau. Bắt chước nhiều không hề biến trẻ thành “vẹt” như lo ngại của một số người, trái lại, nó giúp não trẻ phát triển mạnh mẽ các kết nối thần kinh. Khi trẻ quan sát và lặp lại hành động, não bộ đang tích cực ghi nhớ, xử lý thông tin và tạo ra các đường mòn tư duy mới. Thật vậy, việc bắt chước giúp trẻ lĩnh hội nhanh các hành vi, đồng thời kích thích não bộ phát triển trong giai đoạn vàng 0–6 tuổi.

Điều thú vị là dường như thiên nhiên đã trang bị sẵn “phần cứng” cho việc bắt chước. Các nhà khoa học thần kinh phát hiện ra sự tồn tại của những tế bào thần kinh gương (mirror neurons), loại neuron đặc biệt kích hoạt cả khi ta thực hiện một hành động lẫn khi ta quan sát người khác thực hiện hành động đó. Nói một cách đơn giản, não trẻ nhỏ phản chiếu lại điều bé thấy, giúp bé “cảm nhận” được hành động và cảm xúc của người khác như thể mình tự làm. Ví dụ, khi mẹ mỉm cười với bé, các neuron gương sẽ khiến bé có xu hướng mỉm cười đáp lại; khi bé thấy bạn khóc, não bé cũng “dội vang” nỗi buồn và thôi thúc bé vỗ về bạn. Cơ chế thần kỳ này chính là nền tảng để trẻ học qua quan sát, đồng thời là khởi nguồn của sự thấu cảm và gắn kết cảm xúc sau này.

Hành Vi Bắt Chước trong Tâm Lý Học

Học Mọi Điều Nhờ Bắt Chước: Từ Kỹ Năng Đến Kiến Thức

Hành vi bắt chước giống như một người thầy thầm lặng dạy trẻ từ những việc nhỏ nhất đến những kỹ năng phức tạp hơn. Thông qua việc “nhìn và làm theo”, trẻ dần chinh phục thế giới kỹ năng rộng lớn xung quanh:

• Kỹ năng vận động và tự phục vụ: Ngay từ những tháng đầu đời, trẻ đã bắt chước những cử động đơn giản như vỗ tay, vẫy tay chào tạm biệt. Đến khoảng một tuổi, bé có thể giơ tay múa máy bắt chước theo bài hát thiếu nhi, biết lắc lư người khi nghe nhạc. Khi tập đi, bé thường xem người lớn bước đi rồi loạng choạng bước theo. Lớn hơn chút (tầm 2 tuổi), trẻ thích bắt chước việc nhà: nào cầm chổi đồ chơi quét nhà, lấy khăn lau bàn giống mẹ, hay đội mũ bảo hiểm ngồi trên xe đồ chơi giả làm chú công an giao thông. Những trò chơi giả bộ này không đơn thuần là bắt chước cho vui, chúng giúp bé luyện tập vận động thô và tinh, phối hợp tay mắt khéo léo hơn và sớm thuần thục các hoạt động tự chăm sóc bản thân.

• Ngôn ngữ và giao tiếp: Học nói chính là một quá trình bắt chước khổng lồ. Từ khi ê a bập bẹ, trẻ lắng nghe âm thanh tiếng mẹ đẻ và bắt chước lại gần như mọi thứ mình nghe được. Mỗi tiếng “ba ba”, “măm măm” bé nói ra đều học từ môi miệng người lớn xung quanh. Trẻ nhỏ chưa hiểu hết nghĩa của lời nói, nhưng nhờ bắt chước phát âm và ngữ điệu, vốn từ của bé tăng lên từng ngày. Chỉ cần mẹ thường xuyên trò chuyện, bé sẽ dần bắt chước cách dùng từ, cách đặt câu. Chẳng mấy chốc, ta sẽ bất ngờ khi nghe con biết nói “ạ” lễ phép, biết hát theo một đoạn bài hát, thậm chí nhại lại đúng giọng điệu của bố mẹ khi trách yêu búp bê: “Hư quá đi mà!”. Thông qua bắt chước, trẻ không chỉ học từ vựng mà còn học cách biểu đạt, học ngữ điệu địa phương, học cả cách lắng nghe và đối đáp trong giao tiếp.

• Kiến thức và hiểu biết về sự vật: Trẻ em như những nhà thám hiểm tí hon. Mọi vật trong mắt trẻ đều mới lạ, và cách nhanh nhất để hiểu “nó hoạt động thế nào” là xem người lớn làm rồi làm theo. Bé thấy anh trai bấm nút điều khiển làm ô tô đồ chơi chạy tới, bé liền bắt chước bấm nút và mắt sáng bừng khi xe chạy y hệt. Bé thấy bà lấy thìa múc cháo đưa lên miệng, bé cũng cầm ngay chiếc thìa khác tập múc, tập đút cho búp bê ăn. Thông qua những lần bắt chước thử nghiệm như vậy, trẻ dần hiểu được công dụng đồ vật, nguyên nhân kết quả và các khái niệm cơ bản về thế giới xung quanh. Mỗi lần bắt chước thành công (dù đôi khi chỉ lặp lại một hành động đơn giản), bé lại thu nhặt thêm một mảnh kiến thức cho mình.

• Tư duy sáng tạo và tưởng tượng: Nghe có vẻ mâu thuẫn, nhưng bắt chước chính là bệ phóng cho sự sáng tạo. Sau khi quan sát người lớn, trẻ thường thích nhập vai và biến tấu lại trong trò chơi của mình. Một cô bé có thể đóng giả làm cô giáo, bắt chước giọng điệu giảng bài của cô trên lớp nhưng thêm thắt cả những chi tiết ngộ nghĩnh do bé nghĩ ra. Một cậu bé chơi xếp hình bắt chước cách bố xây nhà, rồi sáng tạo thêm thành tòa lâu đài trong mơ của riêng mình. Những trò chơi “giả làm người lớn” ấy vừa giúp trẻ tăng cường trí tưởng tượng, vừa cho thấy bé đang hiểu ngày càng rõ hơn về cách thế giới vận hành.

Có thể nói, từ kỹ năng vận động, kỹ năng ngôn ngữ, đến kiến thức đời sống, hầu như mọi kỹ năng trẻ học được đều in dấu ấn của bắt chước. Trẻ nhỏ hấp thụ và thực hành những điều mới mẻ bằng cách quan sát người khác làm mẫu rồi lặp lại theo cách của mình. Điều này cho phép trẻ học hỏi nhanh chóng và hiệu quả, thay vì phải tự mày mò từ đầu. Bắt chước chính là “người thầy đầu tiên” của trẻ, nhẫn nại, trực quan và luôn hiện diện xung quanh trong những năm tháng đầu đời.

Một cậu bé bắt chước bố cạo râu hình ảnh quen thuộc minh họa cho xu hướng “bé thấy, bé làm”. Trẻ nhỏ có khả năng quan sát tinh tế và thường cố gắng sao y hành động của người lớn, từ những việc đơn giản nhất. Mỗi lần bắt chước như vậy, bé không chỉ học được kỹ năng mới mà còn cảm nhận được niềm vui khi “làm giống bố mẹ”. Trong trò bắt chước tưởng chừng nhỏ bé ấy ẩn chứa động lực to lớn để bé khám phá và kết nối với thế giới xung quanh.

Chiếc Cầu Nối Xã Hội: Bắt Chước Để Yêu Thương Và Gắn Kết

Hành Vi Bắt Chước

Không chỉ là công cụ học kỹ năng, bắt chước còn là ngôn ngữ xã hội đầu tiên giúp trẻ kết nối với người khác. Nếu để ý, bạn sẽ thấy em bé vài tháng tuổi đã biết bắt chước những biểu cảm đơn giản: mẹ lè lưỡi trêu bé, bé cũng cố lè lưỡi; bố vỗ tay hoan hô, bé cười toe toét làm theo. Đó chính là cách bé “trò chuyện” và tạo sợi dây gắn bó cảm xúc với người thân. Một nụ cười bắt chước theo mẹ có thể chưa hoàn hảo, nhưng lại hoàn toàn đủ để làm trái tim mẹ tan chảy và tiếp tục tương tác âu yếm với bé.

Thông qua chuỗi phản hồi qua lại này, trẻ học được rằng mình và người khác có thể “đồng điệu” nền móng ban đầu cho sự thấu hiểu và đồng cảm sau này.

Bước vào tuổi mẫu giáo, bắt chước trở thành chiếc cầu nối để trẻ hòa nhập với bạn bè. Trẻ học các phép xã giao cơ bản như vẫy tay chào tạm biệt, bắt tay, ôm bạn… bằng cách nhìn người lớn và các bạn cùng lứa thực hiện. Khi muốn kết bạn, các bé nhiều khi chọn cách làm theo trò chơi hoặc hành động của nhau: thấy bạn nhảy lò cò, bé cũng nhảy lò cò lại gần; thấy cả nhóm đang giả làm siêu nhân, bé nhanh chóng giơ tay “biến hình” nhập hội. Những hành động tưởng chừng bắt chước bâng quơ ấy thực ra giúp trẻ hòa mình vào tập thể, cảm thấy mình “giống mọi người” và được mọi người yêu mến. Bắt chước, do đó, còn mang một động cơ xã hội mạnh mẽ: trẻ bắt chước không chỉ để học điều mới, mà nhiều khi để cảm thấy mình thuộc về một nhóm, để xây dựng tình bạn và khẳng định vị trí trong cộng đồng nhỏ của mình.

Quan trọng hơn cả, thông qua bắt chước, trẻ dần học cách quan tâm và thấu cảm. Khi bé chơi trò chăm sóc búp bê như em bé, bắt chước lại những cử chỉ yêu thương mà mẹ dành cho em, bé thực sự đang tập làm người biết yêu thương. Bé cho búp bê ăn, ru búp bê ngủ vì nhớ mẹ đã làm thế với em – điều đó nuôi dưỡng lòng trắc ẩn và sự chu đáo trong bé. Hay khi bé bắt chước sắc mặt và phản ứng của người lớn trong các tình huống (như nhăn mặt khi không thích, xoa đầu an ủi khi thấy bạn buồn), bé dần hiểu hơn về cảm xúc của chính mình và của người khác. Các chuyên gia cho rằng chính việc trẻ em hay “diễn lại” cảm xúc và hành vi của người lớn là một phần quan trọng giúp các em phát triển trí tuệ cảm xúc – hiểu và quản lý cảm xúc của bản thân, đồng thời đồng cảm với cảm xúc của người xung quanh.

Bắt chước cũng là chiếc vé đưa trẻ vào thế giới văn hóa – xã hội rộng lớn. Trẻ học các quy tắc ứng xử, phong tục tập quán qua việc quan sát và bắt chước người lớn trong nhà. Từ câu chào hỏi lễ phép, cách cúi đầu “ạ” ông bà, đến những thói quen sinh hoạt hàng ngày như ngồi vào mâm mời cơm, hát quốc ca mỗi sáng thứ Hai… tất cả đều được trẻ tiếp thu dần dần qua quá trình bắt chước lặp đi lặp lại. Nhờ đó, trẻ hình thành bản sắc văn hóa và cảm thấy mình là một phần của cộng đồng. Bạn sẽ thấy bé gái ba tuổi cầm tà áo dài của mẹ mặc thử và đi đứng khoan thai, hay cậu bé dân tộc thiểu số tập nhảy theo điệu múa truyền thống của người lớn, đó là cách các bé học làm người của cộng đồng mình một cách tự nhiên và đầy tự hào.

Tóm lại, bắt chước chính là “ngôn ngữ xã hội đầu đời” của trẻ. Qua đó, các con học cách chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, học cách cùng cười cùng khóc, học cách sống hòa thuận với tập thể. Chiếc cầu bắt chước nối liền khoảng cách giữa “cái tôi” của trẻ và “cái ta” của cộng đồng, để trẻ dần dần bước ra khỏi thế giới riêng, trở thành một thành viên gắn bó và biết yêu thương trong xã hội.

“Trẻ Như Tờ Giấy Trắng”: Bắt Chước Định Hình Nhân Cách Và Giá Trị

Có câu nói quen thuộc: “Cha mẹ là tấm gương của con”. Quả thật, nhân cách của trẻ là sự phản chiếu những gì trẻ quan sát ở người lớn xung quanh. Thông qua bắt chước, các giá trị sống, thói quen và chuẩn mực đạo đức dần thấm vào trẻ một cách tự nhiên nhất. Nếu ví quá trình nuôi dạy trẻ như vẽ lên một tờ giấy trắng, thì từng hành vi mà người lớn làm gương hàng ngày chính là những nét bút vô hình định hình nên bức tranh nhân cách của con trẻ.

Trẻ học điều hay lẽ phải trước hết không phải qua lời dạy lý thuyết, mà chính từ việc nhìn vào cách người lớn cư xử. Một người mẹ luôn nói lời tử tế, giúp đỡ người khác sẽ gieo vào lòng con hạt mầm của lòng nhân ái. Đứa trẻ thấy mẹ hàng xóm ốm, mẹ liền nấu cháo mang sang – lần sau bé chơi đồ hàng cũng sẽ bắt chước nấu “cháo” cho gấu bông và dặn gấu “ăn cho khỏe nhé”. Một người cha đi đường luôn nhường nhịn, cư xử văn minh sẽ là tấm gương sống động để con trai học cách bình tĩnh, lịch thiệp trong cuộc sống. Ngược lại, nếu trẻ thường xuyên chứng kiến cảnh người lớn nóng nảy quát mắng hoặc hành xử thô lỗ, rất có thể bé sẽ cho đó là điều bình thường và bắt chước lại y hệt trong cách ứng xử của mình. Những thói quen nhỏ mỗi ngày của cha mẹ như đọc sách trước giờ ngủ, nói lời cảm ơn – xin lỗi, giữ gìn đồ đạc ngăn nắp… đều được trẻ thu nhận và dần định hình nên thói quen, lối sống của riêng trẻ khi lớn lên.

Thực tế, trẻ mẫu giáo chưa đủ khả năng phân biệt đúng – sai một cách trừu tượng, các bé chủ yếu dựa vào “học qua làm theo” để hiểu thế nào là hành vi tốt hay xấu. Vì vậy, bắt chước vừa là con dao hai lưỡi: nếu xung quanh trẻ tràn ngập hành vi tích cực, trẻ sẽ hấp thu những giá trị tích cực; ngược lại, môi trường đầy gương xấu có thể khiến trẻ hình thành thói quen và tính cách không mong muốn. Chúng ta từng nghe những chuyện đau lòng về trẻ nhỏ nghịch bắt chước theo cảnh nguy hiểm trên phim ảnh, hoặc nói bậy, chửi thề do thường xuyên nghe người lớn nói, những điều đó nhắc nhở rằng trẻ em nhạy như chiếc ăng-ten, bắt chước cả điều tốt lẫn điều chưa tốt. Do đó, vai trò làm gương của cha mẹ, thầy cô là vô cùng quan trọng. Người lớn không chỉ dạy bằng lời nói mà còn phải dạy bằng chính hành động, thái độ sống hàng ngày.

Từ câu chuyện “trẻ thấy, trẻ làm”, mỗi người lớn chúng ta có thể tự soi lại mình: Ta muốn con trở thành người thế nào, hãy sống đúng như thế trước mặt con. Bạn mong con lễ phép? Hãy chăm nói lời “cảm ơn”, “xin lỗi” với người khác, bé sẽ bắt chước theo. Bạn muốn con trung thực? Đừng dặn con “có ai gọi điện thì nói bố không có nhà” vì bé sẽ học cách nói dối rất nhanh từ chính lời nói ấy.

Bạn muốn con biết yêu thương? Hãy thể hiện sự quan tâm, nhân ái trong cử chỉ mỗi ngày, bé sẽ dần mang những yêu thương đó vào trái tim non nớt của mình. Bằng cách đó, bắt chước trở thành sợi chỉ đỏ truyền nối các giá trị sống từ thế hệ này sang thế hệ khác. Những gì trẻ bắt chước hôm nay có thể chính là phẩm chất của trẻ trong tương lai. Nhân cách của con như ngọn cây xanh tốt lớn lên trên mảnh đất gia đình nơi mà mỗi lời nói, việc làm của cha mẹ đều là chất dinh dưỡng thấm vào cây từng ngày.

Gợi Ý Ứng Dụng: Nuôi Dạy Trẻ Thông Qua Sức Mạnh Bắt Chước

Hiểu được tầm quan trọng của bắt chước, cha mẹ và người chăm sóc có thể vận dụng nó như một công cụ đắc lực trong giáo dục trẻ. Dưới đây là một số gợi ý thực tế giúp bạn biến những “trò bắt chước” hằng ngày thành cơ hội vàng cho con học hỏi và trưởng thành:

• Làm gương tích cực: Trẻ luôn quan sát cha mẹ như hình mẫu đầu tiên. Vì vậy, hãy cố gắng thể hiện những hành vi, lời nói mà bạn muốn con học theo. Đơn giản từ việc nói năng lịch sự, giữ bình tĩnh khi gặp khó khăn, đến thói quen đọc sách, tập thể dục – bạn làm gì, con sẽ học nấy. Một môi trường gia đình đầy những tấm gương tốt sẽ nuôi dưỡng nên những em bé có thói quen và tính cách tốt.

• Chơi các trò “bắt chước” cùng con: Biến bắt chước thành một hoạt động vui vẻ trong gia đình. Bạn có thể chơi “Simon Says” (trò chơi “làm theo tôi nói”) hoặc cùng con hát những bài có động tác minh họa để khuyến khích bé bắt chước. Những lúc rảnh rỗi, cả nhà có thể đóng kịch: bố mẹ giả làm khán giả để con bắt chước làm ca sĩ, làm cô giáo… Qua các trò chơi này, trẻ vừa học kỹ năng mới, vừa tự tin hơn khi thấy mình làm “giống hệt bố mẹ” và được cổ vũ.

• Chủ động bắt chước trẻ: Đôi khi, đổi vai một chút cũng rất hữu ích. Khi bạn nhại lại tiếng bi bô hoặc động tác ngộ nghĩnh của con, bé sẽ cười thích thú và cảm nhận được sự kết nối. Việc người lớn bắt chước ngược lại trẻ không chỉ tạo không khí vui vẻ mà còn khuyến khích bé giao tiếp nhiều hơn. Đây cũng là cách hiệu quả để tương tác với những trẻ chậm nói hoặc trẻ có tự kỷ – hãy bắt đầu bằng việc tham gia vào thế giới của con thông qua việc chơi bắt chước những gì con đang làm, sau đó nhẹ nhàng dẫn dắt con bắt chước ngược lại mình.

• Từng bước và kiên nhẫn: Nếu muốn dạy trẻ một kỹ năng qua bắt chước, hãy chia nhỏ hành động và hướng dẫn từng bước một. Ví dụ, dạy con mặc áo thì mẹ làm mẫu chậm rãi từ động tác xỏ tay, cài cúc, mỗi bước dừng lại chờ con làm theo. Bé sẽ dễ tiếp thu hơn là yêu cầu làm cả việc phức tạp ngay. Lặp lại nhiều lần và kiên nhẫn động viên khi con cố gắng bắt chước, dần dần con sẽ nhớ và tự thực hiện được. Khi con bắt chước đúng, đừng tiếc lời khen ngợi hay phần thưởng nho nhỏ – sự khích lệ là chất xúc tác để con hăng say học hỏi hơn nữa.

• Định hướng khi con bắt chước điều chưa hay: Không thể tránh khỏi đôi lúc trẻ sẽ “copy” lại những lời nói hoặc hành vi chưa phù hợp (ví dụ nói trống không, quăng đồ khi cáu…). Thay vì la mắng nặng nề, hãy bình tĩnh nhắc nhở và làm mẫu cho con cách hành xử đúng. Chẳng hạn, nếu bé hét lên một câu không lễ phép vì học ở đâu đó, bạn có thể ngồi xuống nói nhẹ nhàng: “Con vừa nói như vậy là chưa ngoan rồi. Mình nên nói thế này…”. Sau đó đóng vai tình huống để con thử bắt chước lại cách nói đúng. Trẻ thường không cố ý hư, chỉ là bé chưa hiểu và đang thử nghiệm điều mình thấy. Sự dẫn dắt kiên trì của bạn sẽ giúp bé dần nhận ra đúng – sai và điều chỉnh hành vi.

• Chọn lọc nội dung truyền hình, thiết bị điện tử: Trẻ em thời nay có rất nhiều nguồn để bắt chước ngoài xã hội thực – đó là thế giới trên TV, YouTube, trò chơi điện tử. Hãy lưu ý kiểm soát nội dung mà con tiếp xúc, vì trẻ có xu hướng cho những gì thấy trên màn hình là hay ho và đáng làm theo. Cha mẹ nên đồng hành khi con xem: giải thích cho con hiểu đâu là thực, đâu là phim, giúp con phân tích hậu quả của những hành động nguy hiểm trên phim để con không bắt chước thiếu suy nghĩ. Một bộ phim hay chương trình phù hợp lứa tuổi sẽ cung cấp hình mẫu tích cực để trẻ học hỏi, trong khi nội dung bạo lực hoặc không lành mạnh có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hành vi của bé. Hãy là “người gác cổng” thông minh cho thế giới bắt chước vô tận của con.

Lời Kết: Đồng Hành Cùng Con Qua “Tấm Gương” Bắt Chước

Hành vi bắt chước, xét cho cùng, chính là món quà diệu kỳ mà tự nhiên ban tặng để trẻ nhỏ học làm người. Nhờ bắt chước, mỗi đứa trẻ đều là một “nhà vô địch học hỏi” – các con có thể vượt qua giới hạn của bản thân nhỏ bé để tiếp thu kinh nghiệm khổng lồ của người đi trước. Từ bước chân chập chững đầu đời cho đến lời ăn tiếng nói, từ cách cư xử cho đến ước mơ hoài bão, tất cả đều bắt đầu từ những lần bé bắt chước người lớn.

Điều kỳ diệu là ở chỗ: trong quá trình bắt chước ấy, trẻ không đánh mất mình, mà đang dần tìm thấy chính mình. Qua việc bắt chước, con học được mình thích gì, muốn trở thành người như thế nào. Hôm nay bé trai bắt chước làm một người cha dịu dàng như bố, biết đâu mai này lớn lên, em sẽ trở thành một người cha mẫu mực thật sự. Hôm nay bé gái chơi trò dạy học và nghiêm nghị như cô giáo, biết đâu đó là khởi đầu cho ước mơ đứng trên bục giảng sau này. Mỗi hành động bắt chước ngây thơ hôm nay có thể đang đặt những viên gạch đầu tiên xây nên nhân cách và năng lực của con trong tương lai.

Vậy nên, cha mẹ, thầy cô và những người chăm sóc trẻ hãy trân trọng sức mạnh của bắt chước. Hãy kiên nhẫn làm gương, kiên nhẫn chơi cùng và dẫn dắt con qua từng bài học “nhìn và làm”. Đừng quên thưởng thức niềm vui trong những khoảnh khắc con bắt chước bạn – đó là cách con đang nói “Con yêu bố mẹ và muốn giống bố mẹ”. Chiếc gương bắt chước của tuổi thơ vừa mong manh, vừa rực rỡ. Nhờ nó, con trẻ soi chiếu thế giới của người lớn và học cách trở thành phiên bản tốt đẹp nhất của chính mình. Và nhờ đó, hành trình nuôi dạy con cũng trở thành một trải nghiệm nhiệm màu, đầy ắp yêu thương và những bất ngờ thú vị dành cho mỗi bậc cha mẹ.

Hãy nhớ: Trẻ em như tờ giấy trắng, và mỗi hành động của người lớn chính là những nét mực in vào đó. Hôm nay, bạn trao cho con tấm gương nào, ngày mai con sẽ phản chiếu lại thế giới bằng chính hình ảnh đó. Vậy nên, hãy trao cho con tấm gương của yêu thương, hiểu biết và những giá trị đẹp đẽ nhất, để con yêu của chúng ta lớn lên trong sự vững vàng, tự tin và nhân ái.